Plany przedstawiające rozmieszczenie
obiektów kolejowych w początkowym
okresie funkcjonowania pilskiej
stacji.
Pierwszy z materiałów to uproszczony
plan stacji i jego otoczenia
pochodzący z roku 1853.
Kolejny materiał to plan
przedstawiający pilską stację
kolejową w okresie funkcjonowania
jednej linii kolejowej w Pile
łączącej Berlin i Królewiec, a przed
budową linii kolejowej Piła – Złotów
uruchomionej w roku 1861r. Rysunek
ten opatrzony jest legendą i
naniesionym literom przyporządkowane
są następujące obiekty:
a, a – wieże wodne,
b – budynek dworca,
c – lokomotwywownia,
d – magazyn kolejowy,
e – wagonownia ,
f – pomieszczenie dzwonów
sygnałowych,
g,g – studnie.
Na planie tym widoczna jest inna niż
obecna lokalizacja budynku dworca
kolejowego. Budynek ten nie zachował
się do dziś, a znajdował się on
mniej więcej na lewo od miejsca
obecnie istniejącego zejścia do
podziemnego tunelu przy ul. Zygmunta
Starego.
Nie zachowały się także inne
widoczne na planie kolejowe obiekty,
zastąpione w okresie późniejszym
przez budowle późniejsze
zlokalizowane w innych miejscach,
prawdopodobnie ze względu na
rozbudowę węzła kolejowego. Nie
istniał jeszcze wówczas dworzec
wyspowy, otoczony torami kolejowymi
i peronami.
Interesujące jest także ówczesne
otoczenie pilskiej stacji kolejowej.
I tak np. przed dworcem kolejowym
zlokalizowane były najprawomocniej
dwa klomby, jeden owalny, drugi o
kształcie trójkąta, a w miejscu, w
którym obecnie usytuowana jest
galeria handlowa Rank Progres
znajdował się zajazd pocztowy.
Zauważyć można brak wiaduktu
kolejowego, najprawdopodobniej
wybudowanego w okresie późniejszym,
gdy wybudowano dworzec wyspowy.
Ciekawym jest także układ dróg.
Istniejący przejazd kolejowy
najprawdopodobniej był przedłużeniem
nieistniejącej współcześnie w tym
miejscu ulicy Ujskiej, biegnącej
mniej więcej z północy w kierunku
południa przez
teren, na którym obecnie usytuowany
jest dworzec PKS. Plan przedstawia
także dwie szosy, jedną w kierunku
Ujścia oraz druga w kierunku
Chodzieży.
Ciekawostką jest także obiekt
zaznaczony na planie powyżej
magazynu kolejowego. Był to
najprawdopodobniej dół lub zbiornik
wodny. Trudno obecnie stwierdzić
jaka była lub miała być jego
funkcja. Jedna z hipotez głosi iż,
miał to być zbiornik przeznaczony na
funkcjonowanie portu rzecznego.
Źródło materiałów: Archiwum
Państwowe w Poznaniu
